De Koninklijke Bibliotheek biedt met de datasets Middeleeuwse Verluchte Handschriften (MVH) toegang tot ruim 11.000 handgemaakte afbeeldingen (zgn. verluchtingen) uit 400 middeleeuwse handschriften tot ca. 1550.

De KB doet dit als open (cultuur)data: voor de metadata geldt een CC0-licentie, voor de individuele objecten (plaatjes) geldt gezien hun ouderdom een Public Domain Mark. De KB vraagt bij hergebruik van de afbeeldingen in deze set de Publiek Domein richtlijnen van Europeana (pdf) in acht te nemen.

De content is afkomstig uit de Koninklijke Bibliotheek (8.376 afbeeldingen in 330 manuscripten) en Museum Meermanno-Westreenianum (2.765 afbeeldingen in 70 manuscripten) in Den Haag.

De website waarop dit materiaal doorzocht kan worden is manuscripts.kb.nl. Hier is ook meer hulp en achtergrondinformatie over het materiaal te vinden; daar wordt bv. uitgelegd waar de hieronder genoemde setnamen ‘BYVANCK’ en ‘ByvanckB’ vandaag komen.

Over de sets

De Middeleeuwse Verluchte Handschriften zijn onderverdeeld in twee datasets

• De set BYVANCK beschrijft elk van de 400 manuscripten als geheel. Voor elk handschrift zijn gegevens zoals vervaardiger, materiaal, taal, plaats van oorsprong, aantal folia/bladzijden, fysieke afmetingen en jaartal vastgelegd; het soort informatie dat je op deze pagina aantreft.
  Deze set bevat (beschrijvende metadata van) veel getijden- en gebedenboeken, die gewoonlijk geïllustreerd zijn met voorstellingen uit het leven van Maria en Christus. Christelijke thematiek is verder te vinden in verschillende Historiebijbels en in liturgische handschriften. Onder de overige verluchte handschriften nemen wereldgeschiedenissen, encyclopedieën en literaire werken een belangrijke plaats in.
  Deze set vertegenwoordigt 15% van alle verluchte handschriften die momenteel in Nederland bewaard worden. Beschrijvingen van het KB-deel van deze set tref je hier aan.
• De set ByvanckB beschrijft elk van de 11.141 afbeeldingen in deze 400 manuscripten. De beschrijving wat er op de afbeelding te zien is, de grootte van de afbeelding, het soort verluchting, de vervaardiger, afgebeelde onderwerpen (volgens de Iconclass-indeling) etc.; dus het soort informatie dat je bij deze afbeeldingen ziet. De metadata bevat tevens persistente URLs naar de gedigitaliseerde afbeeldingen.
  Het totaal aantal voorstellingen in deze set bedraagt 11.141, die de vele vormen kunnen hebben, zoals geschilderde miniaturen, tekeningen, gehistorieerde initialen of margescènes, en die alle mogelijke onderwerpen beslaan.

De twee sets zijn onderling gelinkt: voor elk manuscript zijn de bijbehorende verluchtingen te vinden en voor elke verluchting is het bijbehorende manuscript te vinden.

De sets bevatten vele verluchtingen uit welbekende klassiekers uit de Nederlandse literatuurgeschiedenis, bijvoorbeeld

• Verluchtingen uit Der Naturen Bloeme door Jacob van Maerlant
• Verluchtingen uit de Rijmbijbel door Jacob van Maerlant
• Verluchtingen uit de Beatrijs

De sets zijn gemaakt in een samenwerkingsproject tussen de Koninklijke Bibliotheek (8.376 afbeeldingen in 330 manuscripten) en Museum Meermanno-Westreenianum (2.765 afbeeldingen in 70 manuscripten) in Den Haag.
Met behulp van het metadataveld <dc:identifier xsi:type=”shelfmark”> is te bepalen uit welke instelling een manuscript afkomstig is.

Bestanden

Voor elk van de 400 handschriften in de BYVANCK– set zijn de volgende bestanden gemaakt.

• Beschrijvende metadata (Dublin Core-XML)

De metadata in de set BYVANCK beslaan zo’n 600KB.

Voor de verluchtingen in de ByvanckB-set zijn de volgende bestanden gemaakt.

• Een scan van 750 pixels breed (JPG)
• Een thumbnail van 125 pixels breed (JPG)
• Een foto van de hele manuscriptpagina waarin de verluchting is opgenomen (JPG). Niet voor alle verluchtingen beschikbaar.
• Beschrijvende metadata met daarin persistente links naar bovengenoemde 3 bestanden (Dublin Core-XML)
• Een hi-res scan van circa 2000×3000 pixels, offline opgeslagen (TIFF)

De metadata & online digitale objecten in de set ByvanckB beslaan zo’n 3GB.

Zie onder het kopje “Techniek” voor voorbeelden van de metadata records en JPGs , en hoe deze voor beide sets op te vragen zijn via de API’s

 Voorwaarden hergebruik & bronvermelding

De KB heeft voor beide sets afstand gedaan van het auteursrecht op de metadata, hiervoor geldt dus een CC0-licentie.

Voor de objecten (afbeeldingen) in de ByvanckB-set geldt gezien hun ouderdom een Public Domain Mark. Dit betekent dat er geen auteursrechtenbeperkingen voor het reproduceren, (her)uitgeven, bewerken of delen van deze afbeeldingen bestaan.

De KB vraagt bij hergebruik van de afbeeldingen in deze set de Publiek Domein richtlijnen van Europeana (pdf) in acht te nemen.

Techniek

De technische uitleg over en voorbeelden van de

• Beschrijvende metadata van de 400 manuscripten (set BYVANCK)
• Beschrijvende metadata van de 11.141 afbeeldingen in deze 400 manuscripten (set ByvanckB)
• Afbeeldingen in JPG (set ByvanckB)
• Harvest-API o.b.v. OAI-PMH
• Zoek-API o.b.v. SRU

is apart op de KB-site ondergebracht in een uitgebreide technische uitleg over de MVH-sets (pdf)

Contact & feedback

We zijn bijzonder benieuwd hoe de MVH-data herbruikt wordt! Alhoewel de sets MVH open (cultuur)data betreffen en dus vrij hergebruikt mogen worden door iedereen, zouden wij het toch bijzonder op prijs stellen als u laat weten wanneer u van plan bent MVH-data te downloaden. Op die manier kunnen we u op de hoogte brengen van eventuele veranderingen en updates van onze datasets & API’s en kunnen we (de resultaten van) uw project speciale aandacht geven op onze API-pagina’s. Dit levert uw project of toepassing dan weer de nodige publiciteit op!

Stuur dus s.v.p. een korte mail naar dataservices{at}kb.nl (daar zitten echte mensen achter!) met uw contactgegevens en een korte uitleg wat u met de data doet. Uiteraard wordt er door de KB zorgvuldig met de contactgegevens omgesprongen.

Feedback op onze data & API’s is uiteraard ook zeer welkom!

Laatste update : 5-3-2013