ALGEMEEN
1. Wie zitten er achter Open Cultuur Data?
Open Cultuur Data is een gezamenlijk initiatief van Kennisland, Open State Foundation en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Het initiatief ontving in het verleden financiële ondersteuning van Beelden voor de Toekomst en Creative Commons Nederland. Het Open Cultuur Data Challengers programma wordt financieel ondersteund door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het programma wordt uitgevoerd door Kennisland (Nikki Timmermans en Maarten Zeinstra), het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (Lotte Belice Baltussen en Maarten Brinkerink) en de Open State Foundation (Lex Slaghuis en Tom Kunzler).
2. Waarom zijn jullie met Open Cultuur Data begonnen?
Steeds meer culturele instellingen maken informatie digitaal beschikbaar. Hierdoor ontstaan allerlei mogelijkheden om met deze informatie nieuwe toepassingen en websites te maken. De data is echter vaak slecht toegankelijk. Eindgebruikers kunnen of mogen de data beperkt (her-)gebruiken en de data is technisch slecht benaderbaar. Open Cultuur Data brengt hier verandering in en ondersteunt instellingen in het openstellen van hun data.
3. Open Cultuur Data kan je heel breed opvatten, wat valt hier volgens jullie allemaal onder?
Culturele instellingen hebben een schat aan informatie in huis. Denk bijvoorbeeld aan de unieke collecties die instellingen beheren (foto’s, video’s, geschriften, kaarten), beschikbare kennis over deze collecties (context, metadata), informatie over actuele evenementen en tentoonstellingen, bezoekersinformatie, reacties die bezoekers na een bezoek achterlaten of financiële gegevens.
AANBIEDER
4. Wat verstaan jullie onder ‘open’?
Als het toegestaan is om de data te raadplegen, verspreiden en hergebruiken, het beschikbaar is in een digitaal (standaard) formaat dat hergebruik mogelijk maakt, als de structuur gedocumenteerd is en de data-eigenaar bereid is om vragen van geïnteresseerden over de data te beantwoorden en de moeite die de open data gemeenschap investeert in het ontwikkelen van nieuwe toepassingen respecteert.
Voor zover auteursrechtelijk mogelijk, raden we aan om content en metadata middels een open licentie te verspreiden of het materiaal in het Publiek Domein vrij te geven. Wat betreft metadata raden we aan deze beschikbaar te stellen onder CC0. Wat betreft content raden we aan de Creative Commons Naamsvermelding (CC-BY) of Naamsvermelding Gelijk-Delen (CC BY-SA) te gebruiken.
5. Hoe kan ik een dataset inbrengen?
Door contact op te nemen met ons via het contactformulier. Als de data voldoet aan bovenstaande criteria, kan de dataset opgenomen worden in het overzicht op www.opencultuurdata.nl/datasets. Regelmatig organiseert Hack de Overheid (onderdeel van de Open State Foundation) een hackathon waarop deze datasets voor ontwikkelaars gepitched kunnen worden. Houd de websites van Hack de Overheid en Open Cultuur Data in de gaten voor actuele events.
6. Wat voor een nut heeft het om cultuur datasets open te stellen?
Het behoort vaak tot de publieke taakstelling van een culturele instelling om collectiedata te beheren en toegankelijk te maken voor publiek. Het openstellen van deze informatie als open data kan daarom gezien worden als belangrijke manier om aan deze taakstelling bij te dragen. Verder geven culturele instellingen aan dat het openstellen van cultuurdata positieve effecten kan hebben. Bijvoorbeeld voor het bereik van je collecties, zoals bij Beeld en Geluid.
7. Wat is de meerwaarde van het openstellen van culturele datasets, wanneer we onze collectie toch al ontsluiten via onze website?
Veel instellingen ontsluiten hun collectie via een eigen website. In veel gevallen is deze data echter slecht toegankelijk. Eindgebruikers kunnen of mogen de data beperkt (her-)gebruiken en de data is technisch slecht benaderbaar. Door de informatie als open data beschikbaar te stellen kunnen partijen zoals Wikipedia, Europeana, ontwikkelaars of andere collega culturele instellingen deze data hergebruiken, zodat de collectie ook buiten de website van de eigen instelling zichtbaar en toegankelijk wordt voor een breder publiek.
8. Is het openstellen van culturele data niet in tegenspraak met de toenemende politieke druk op culturele instellingen om (deels) zelfvoorzienend te zijn?
Het openstellen van culturele data wordt door culturele instellingen vaak in verband gebracht met een verlies aan inkomsten of het mislopen daarvan. Het behoort tot de publieke missie van culturele en erfgoedinstellingen om collecties te behouden en beheren voor toekomstige generaties en deze toegankelijk te maken voor een breed publiek.
Met de inachtneming van het auteursrecht zouden culturele instellingen dan ook hun uiterste best moeten doen om collecties dan ook als open data toegankelijk te maken. Open data draagt bij aan het breder onder de aandacht brengen van de collectie. Daarnaast blijkt uit ervaringen van onder andere het Amsterdam Museum en het Rijksmuseum dat een open data strategie geen negatieve impact heeft op de verkoop van reproducties.
9. Wat kun je nu eigenlijk met al die datasets die jullie verzamelen?
Met de datasets die we verzamelen kunnen we nieuwe toepassingen en verbindingen maken, waardoor cultuur voor een breder publiek toegankelijk kan worden en gebruikers kunnen participeren in cultuur. Datasets kunnen bijvoorbeeld geaggregeerd en hergebruikt worden op andere platforms, gecombineerd met andere data zodat objecten naar elkaar kunnen verwijzen of zelfs geheel nieuwe toepassingen of website gemaakt worden rond concepten waar je als instelling zelf misschien niet zo snel aan zou denken. Bekijk een overzicht van toepassingen via www.opencultuurdata.nl/apps.
10. Verlies ik niet de controle over mijn data als ik deze open beschikbaar stel? Wat kunnen mensen er allemaal mee doen?
Als je je data open beschikbaar stelt, hergebruik toestaat en de data technisch makkelijk benaderbaar is, kan deze door iedereen gebruikt of gedistribueerd worden. Wat hier tegenover staat, is dat derden hier iets kunnen toevoegen aan wat je als instelling al doet. In de praktijk blijkt dat de angst dat derden misbruik maken van de data en het in contexten plaatsen waar je als instelling niet achter staat ongegrond. We raden aan om mocht een dergelijk geval zich voordoen het gesprek aangegaan wordt met deze partij. Daarnaast is het ook raadzaam om in de documentatie van de data aan te geven dat je graag ziet dat de intenties van de instelling gerespecteerd worden. Mocht je andere ervaringen op dit vlak hebben, laat het ons weten.
ONTWIKKELAAR
11. Ik wil graag data hergebruiken, maar ik heb hier nog vragen over. Waar kan ik hiervoor terecht?
Als je vragen hebt over een specifieke dataset kun je contact opnemen met de data-eigenaar zelf. Deze informatie vind je vermeld in ieder Datablog in het Datasets overzicht dat op deze website gepubliceerd is. Lukt dat niet, dan kun je ook contact met ons opnemen via ons contactformulier.
12. Ik zou graag culturele data hergebruiken die nog niet open is. Waar kan ik terecht met dit verzoek?
Allereerst raden we je aan om direct contact op te nemen met de instellingen die de data beheert. Mocht je hier hulp bij nodig hebben, dan kun je contact met ons opnemen via ons contactformulier of ons via Twitter @OpenCultuurData aanspreken.
13. Open standaarden en API’s zijn interessant, maar eigenlijk zou ik de data gaag op een andere manier aangeboden krijgen. Hoe kan ik dit voor elkaar krijgen?
Allereerst raden we je aan om direct contact op te nemen met de contactpersoon van de instelling die de data beheert en beschikbaar stelt. Onderaan alle Datablogs in het Datasets overzicht die op deze website gepubliceerd zijn, kun je de contactgegevens van deze contactpersoon vinden. Lukt dat niet, dan kun je ook contact met ons opnemen via ons contactformulier.